LINUX 101

console.log('HELLO-WORLD - LINUX 101');

Directories

/bin : Sistem ile ilgili komutlar tutulur. (ls ,cd vb.)

/etc : Sistem konfigürasyon dosyaları tutulur. (ip config,security config vb.)

/var : Loglar burada tutulur.

/opt : Üçüncü parti programlar burada tutulur.

/tmp : Temporary (geçici dosyalar) burada tutulur.

/usr : Kullanıcı ile ilgili dosyalar burada tutulur.

/lib : Linux kernel (çekirdek) modülleri ve paylaşılan dosyalar tutulur.

/dev : Aygıtların dosyaları tutulur (dev/sda1 gibi depolama aygıtı)

/mnt : Geçici depolama aygıtları dosyaları tutulur. (Disk, CD vb.)

*sistemin görmesi için kapı açarız.

/srv ile alakalı dosyalar tutulur.

/sys ile ilgili dosyalar tutulur.

/run : Geçici çalışma zamanı dosyaları tutulur.

Temel Komutlar cd : Dizin ve dosyalara geçiş sağlamak için kullanılır.

ls : Bulunulan dizindeki dosyaları listeler.

touch: Dosya oluşturmak için kullanılır.

man: İstenilen komut ile ilgili referanslara ve seçeneklere erişiriz.

–help: man gibi istenilen komut hakkında bilgilere erişiriz.

clear: Komut istemini temizler.

cat: Dosya oluşturma ve okumak için kullanılır.

cp: İstenilen dosyayı kopyalamak için kullanılır.

mv: Dosya taşıma ve isim değiştirme için kullanırız.

rm: Dosya — Klasör silmek için kullanılır.

mkdir: Klasör oluşturmak için kullanılır.

rmdir: Klasör boş ise silebiliriz.

df: Disk kullanımı hakkında bilgi verir.

su: Kullanıcı değiştir.

sudo: Root yetkisi ile komut çalıştırılır.

less: Boyutunu bilmediğimiz dosyaları açmak için kullanılır.(Az göster)

head: Dosyanın ilk kısmını gösterir.

tail: Dosyanın son kısımlarını göster:

chmod: Dosyanın yetkinliğini değiştirir. (Okuma-Yazma-Çalıştırma)

*Kullanımı +rwx veya 775 “yetkilendirme değeri” ile olur

tar: Dosyaları sıkıştırmak için arşivlerken kullanırız.

“pipe”: Birden çok komutu aynı anda kullanmamıza olanak tanır.

top: Sistemde gerçekleşen işlemleri realtime görmemize olanak tanır.

grep: Dosya ve dizinde arama yapmak için kullanırız.

locate: Dosya ve dizinleri bulmak için kullanılır.(cache den alır). güncel verileri de dahil edebilmek için updatedb ile yenilememiz lazım. Cachden aldığı için daha hızlı.

find: Dosya ve dizinleri bulmak için kullanılır. (aktif olarak arar).

whereis: Program dosyaları ve komutların yolunu arayabiliriz.

ps: Aktif İşlemleri ve Id sini görüntüleyebiliriz.

kill: İşlemleri ID sini yazarak sonlandırırız.

echo: Ekrana yazdırma ve yeni yeni dosya oluşturup içine yazmak için kullanılır.

zip: Dosyaları sıkıştırmak için kullanırız.(gzip ve bzip2 de kullanılabilir)

unzip: Sıkıştırılan dosyaları çıkarmak için kullanılır.

hostname: Hostname i ekrana basar.

diff: İki dosya arasındaki farkları detaylı bir şekilde gösterir.

comm: Sıralanmış iki dosyayı satır satır karşılaştırır.

cmp: İki dosyanın içeriğini karşılaştırır ve ilk farklı alana geldiğinde işlemi durdurur. Farklı olan yerin konumu ve karakter kodunu verir.

ifconfig: Ağ hakkında bilgileri görüntülenir (İp)

yum: Üçüncü parti paketleri indirmek için kullanılır (RHEL için) . Debian tabanlılar için apt

history: Komut istemcisi geçmişini ekrana basar.

systemctl: Sistemdeki çalışan servisleri görüntüleme durdurma başlatma için kullanılır.

nano: Dosya düzenleme aracı.

vi : Dosya düzenleme aracı nano dan farkı daha low level olduğu için sistem servisleri dursa da vi ile dosyaları açıp müdahale edebiliriz.

ping: İstenilen IP adresine ping atmak için kullanılır.

Temel Komutlar ve Örnek kullanımları cd /bin/ >bin dizinine gider

man ls

ls hakkında bilgi ve seçeneklere erişiriz.

örn: ls -la “ bütün dosyaları listeli şekilde göster (la seçeneği ile”

echo $SHELL

Ekrana hangi Shell kullanıldığını ve dizinini bastık örn : /bin/bash

touch hakkimda.txt veya hakkımda.sh

istediğimiz dosya uzantısını yazarak dosyaları oluşturabiliriz.

nano hakkimda.txt veya nano hakkimda.sh

oluşturduğumuz dosyayı açıp düzenleyebiliriz.

vi hakkimda.txt veya vi hakkimda.sh

oluşturduğumuz dosyayı nano veya vim ile açıp aynı şekilde düzenlemeleri yaparız. yazmak için (INSERT) kaydetmek için ESC , ENTER yaparız. Vi editöre tekrardan bakacağız.

ls -la

dosyaların yetkilerini boyutunu ne zaman oluşturulduğunu vb. görüntülüyoruz -rw-r — r-

sudo chmod 775 hakkimda.sh veya sudo chmod +x hakkimda.sh

.sh uzantılı dosyasını çalıştırabilmek için x yani execute +x (çalıştırılabilir ) olması lazım

mkdir PersonelBilgileri

PersonelBilgileri isimli klasör oluşturduk

pwd

hangi dizinde olduğumuzu yazar. /home gibi

mv hakkimda.txt ./PersonelBilgileri

hakkimda.txt dosyasını klasöre taşıdık

cp hakkimda.sh ./PersonelBilgileri

PersonelBilgileri klasörüne kopyaladık

cat dosya.txt | grep “aranan kelime”

Bu kodda pipe ile (|) 2 ayrı komutu birleştirdik 1) dosyanın içeriğini ekrana basmak, 2) grep ile dosya içerisinde arama yapmak. bu kodun sonucunda aradığımız kelime varsa ekrana basacak.

head hakkimda.txt

Dosyanın ilk 10 satırını ekrana basar. -n seçeneği ile satır sayısını değiştirebiliriz. => head -n 20 hakkimda.txt

tail hakkimda.txt

Dosyanın son 10 satır görüntülenir. Güncel log kayıtlarını görüntülemek için kullanılır.

less hakkimda.txt

Uzun dosyaları görüntülemek için kullanılır.Boşluk ile yükleyebiliriz diğer kısımları.

ping google.com

google a ping atarız

tar -cf arsiv.tar hakkimda.txt kitaplar.txt /home

home altına arsiv.tar isimli arsivi oluşturuyoruz, c seçeneği arşiv oluştur, f isim veririz.

dışarı çıkarmak için => -xf

görüntülemek için => -tf

tar -czf archive.tar.gz file1 file2 directory/

Sıkıştırmak için kullanılır z => gzip, j => bzip2 Dışarı çıkarmak için tar -xzf archive.tar.gz

zip -r archive.zip hakkimda.txt kitaplar.txt /home

zip ile’de sıkıştırabiliriz, home dizininin altına. ** sıkıştırıken wildcard (*) da kullanabilirz. zip -r archive.zip *.txt txt uzantılı bütün dosyaları ekliyoruz.

unzip archive.zip -d /home/arsivim

home dizinindeki arsivim klasörüne çıkarmak için kullanılır

diff -u file1 file2

dosya1 ve 2 arasındaki farkları ekrana basar -u daha okunabilir özelliğini açma seçeneği.

diff file1 file2 > differences.txt farklılıkları text dosyasına kaydetmek için > kullanılır.